مثلث آتش و ایمنی در مقابل حریق

ایمنی در مقابل حریق

دنياى پيشـرفته صـنعتى مديون آتش اسـت. آتش گرما مى دهد، روشـنى مى بخشد، درصنایع کاربردفراوان دارد، پخت و پز را آسان میکند و بطور کلی میتوان گفت بدون آتش زندگی خیلی سخت و مشـكل، صنايع و كارخانجات تعطيل و برگشتن جامعه به زمان عصر حجر خواهد بود.بنابراین آتش خدمت بزرگی به دنیا و جهان بشـریت کرده و به همين لحاظ از قدیم مورد توجه و احترام بشرقرار گرفته است. اما ضرب المثلی است که می گوید “آتش خدمتگزار خوبی است اما ارباب بدی است، یعنی هر كجا كه خطر آتش جدى قلمداد نشـود و يا آگاهى نسـبت به خطرات آن كم باشـد هر لحظه ممکن است  حريقى رخ دهد.

خطرات حريق همواره متناسب با پيشرفتهاى تكنولوژي برق آسا منحنى صعودى مى پیماید،لذا  پیوسته بر تعداد و شدت حریق ها وانفجارات و در نتيجه بر مقدار خسارات و تعداد تلفات و جراحات افزوده شده و دانش بشری با وجود قرنها تلاش، راه حل قاطعی برای خنثى كردن کامل حریق و انفجار نيافته است.

سیستمهای پیشگیری ازحریق از جمله تدابیری هستند که می توانند قبل از وقوع حادثه به طورچشمگیری از گسـترش آتش جلوگیری نمایند. خاموش کننده های دسـتی از دیگر وسایلی هستند که جهت مبارزه با آتش سوزی های موضعی، طراحی و ساخته شده و می توانند آتش را در نطفه خفه کنند.

تئوری حریق و مثلث آتش

آتش: یک واکنش شیمیایی است که از ترکیب شدن اکسیژن با حرارت و یک ماده قابل اشتعال بدست می آید. بدين طريق که اکسیژن موجود در هوا با کربن اجسام ترکیب شده و تولید انیدریک کربنیک می نماید و گاهی هم توليد منواکسید کربن (CO) نموده و در اثر این فعل و انفعال شعله و حرارت قابل دیدن  و احساس بوجود می آید که همان آتش است.تجربه نشان داده که برای ایجاد آتش  سوزی، با توجه به ميزان حرارت و موقعيت، قابليت اشتعال دارند..

همانطورى كه اشاره شد وجود سه عامل حرارت، اكسيژن و مواد قابل اشتعال براى شروع آتش سوزی لازم است. از کنار هم واقع شدن سه عامل بوجود آورنده حریق مثلثی بوجود می آید که به آن مثلث آتش مي گويند.

نشان مثلث آتش امروزه بصورت يك آرم بين المللى درآمده است. هرگاه يكى از ضلع های این مثلث را حذف كنيم آتش فروكش نموده و خاموش مى شود.

اما امروزه به غير از اين اضلاع، ضلع چهارمی هم براى ايجاد حريق قائل شده اند  که به آن واکنش های زنجیره ای یا chain reaction نیزگویند. در واقع ایجاد حریق تنها با وجود سه عامل حرارت، اکسیژن و مواد سوختنی میسر نیست مگر حدود هریک از این سه عامل به میزانی باشد كه وجود واكنش هاى زنجيره ای  بين آنها را تسهيل نمايد.